Το όνομα Hedwig Eva Maria Kiesler μάλλον δεν λέει τίποτα σε κανέναν
Το όνομα όμως HedyLamarr θα έκανε όλους τους σινεφίλ , κυρίως τους μεγαλύτερους να αναστενάξουν με νοσταλγία. Υπήρξε μία από τις ωραιότερες γυναίκες του διεθνούς σινεμά και κατά γενική ομολογία η εξωτική αδιαμφισβήτητη <θεά > των δεκαετιών 1930-40.
Γεννήθηκε στην Βιέννη στις 9 Νοεμβρίου 1914. Ήταν μοναχοκόρη του πλούσιου Εβραιο-αυστριακού τραπεζίτη – EmilKiesler και της πιανίστριας – Gertrude Lichtwitz Kiesler. Kάτι που έδωσε την δυνατότητα στη νεαρή Hedwig από πολύ νωρίς να αναπτύξει τα πολλά ενδιαφέροντά της. Το μπαλέτο, το πιάνο, την ζωγραφική αλλά επίσης τα μαθηματικά ,την φυσική ,την χημεία και την μηχανική.
Ο πατέρας της εκτιμούσε πολύ την τεχνολογία
Eξηγούσε λοιπόν στην μικρή περίεργη Hedwig πώς λειτουργούσαν τα πάντα. Από τα φώτα έως τα όπλα ,από τα τραμ έως τα τυπογραφεία. Η επιρροή του, χωρίς αμφιβολία, μαζί με το πανέξυπνο ανήσυχο μυαλό της ,την οδήγησε να αφιερώνει τον ελεύθερο χρόνο της σε πειράματα και στοιχειώδεις εφευρέσεις. Στην ηλικία των 16 ετών αποφάσισε να ξεκινήσει σπουδές σε μια θεατρική σχολή. Θαμπωμένη από τη λάμψη του κινηματογράφου, εγκατέλειψε σχολείο, οικογένεια και πλούτη, για να δουλέψει στη Γερμανία με τον σκηνοθέτη Μαξ Ράινχαρτ. Το 1930 γύρισε την πρώτη της ταινία.
Το 1933 ,πριν κλείσει τα 19 της χρόνια ,πρωταγωνίστησε σ’ ένα μελό του Τσέχου σκηνοθέτη Γκούσταφ Μαχάτι με το τίτλο «Έκσταση». Υποδυόταν μια νεαρή κοπέλα ,παντρεμένη με ένα πολύ μεγαλύτερό της άντρα. Με τον οποίο δεν είχε καμία ψυχική ούτε σωματική επαφή. Κάνοντας βόλτα με το άλογό της ,θέλησε να κάνει μπάνιο στην λίμνη. Για κάποιο λόγο το άλογό της αφήνιασε και κάλπασε μακριά μαζί με τα ρούχα της.
Πρωταγωνίστησε στο «Έκσταση»
Εκείνη τρέχοντας γυμνή να το προλάβει ,δεν άφησε τίποτα στην φαντασία του σοκαρισμένου και καθηλωμένου κοινού. Σαν να μην έφτανε αυτό ,συνάντησε στον δρόμο της ένα νεαρό άνδρα. Ο έρωτας ήταν κεραυνοβόλος ,και με συνοπτικές διαδικασίες βρέθηκαν στο κρεβάτι του. Στις ταινίες της εποχής ,το σεξ απλώς υπονοούνταν με διάφορα τρικ ,αλλά ποτέ δεν φαινόταν στην οθόνη τίποτα περισσότερο από ρούχα στο πάτωμα ή ένα χέρι να σφίγγει ένα σεντόνι. Στην <Έκσταση> όμως ο φακός επικεντρώθηκε στο ηδυπαθές ,λάγνο πρόσωπο της Hedwig που υποδύθηκε τον πρώτο οργασμό στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου!
Σήμερα ίσως δεν μας κάνει ιδιαίτερη εντύπωση, αλλά τότε ξέσπασε σκάνδαλο:
Οι γυμνές σκηνές <κόπηκαν > από την λογοκρισία .O Πάπας Πίος 12ος καταδίκασε την ταινία στην εφημερίδα του Βατικανό και απείλησε την ίδια με αφορισμό , ο Χίτλερ απαγόρευσε την προβολή της ταινίας ,το ίδιο και οι ΗΠΑ και η Καθολική Λεγεώνα Ευπρέπειας έπνεε τα μένεα εναντίον της. Στην Hedwig δόθηκε το παρατσούκλι <The EcstasyGirl> και ,ούτε λίγο ούτε πολύ ταύτισαν την πρωταγωνίστρια με τον ρόλο, κατηγορώντας της ως ανήθικη και μοιχαλίδα ! Οι κριτικοί <έλουσαν >το φιλμ με βαρύτατους χαρακτηρισμούς :< Άσεμνο και ηθικά επικίνδυνο>,<Ακατάλληλο, ανήθικο και λάγνο>,<Υπερβολικά παράτολμο>.Τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων είχαν <τροφή >για αρκετό καιρό.
Υπήρξαν φυσικά και εκείνοι που γοητεύτηκαν από την «ηδονική ομορφιά» της ταινίας και την θεώρησαν “art-house” ,δηλαδή μια σοβαρή καλλιτεχνική ταινία, που προορίζεται όμως για ειδικόκοινό.
Πριν την προβολή της επίμαχης ταινίας ,στις 10 Αυγούστου του 1933 ,είχε προηγηθεί ένας βιαστικός γάμος με τον Φριτς Μαντλ Μπούντε, κατασκευαστή όπλων και πυρομαχικών για τον Γερμανικό στρατό . Ήταν ο τρίτος πιο πλούσιος άντρας στην Αυστρία και την περνούσε 15 χρόνια. Εκστασιασμένος από την ομορφιά της και υποσχόμενος <τον ουρανό με τα άστρα>την έπεισε να πει το ναι.
Προς χάρη του αλλαξοπίστησε και βαφτίστηκε Καθολική
Μετά τον γάμο όμως άρχισαν οι απαιτήσεις του συζύγου της να εγκαταλείψει το σινεμά .Ήταν κτητικός και ζηλόφθονος ,την ήθελε κλεισμένη στο σπίτι χωρίς κοινωνικές επαφές και αγόρασε με σκοπό να τις καταστρέψει όσες περισσότερες κόπιες μπορούσε από την ταινία.Είχε φασιστική ιδεολογία και διατηρούσε στενές σχέσεις με τον Μουσολίνι και τον Χίτλερ . ΗHedwig άρχισε να ασφυκτιά .Θα πει αργότερα ότι κατά τη διάρκεια του γάμου, της δόθηκε κάθε πολυτέλεια εκτός από την ελευθερία.
Μια νύχτα ,νάρκωσε την προσωπική της υπηρέτρια ,φόρεσε τα ρούχα της και το έσκασε από το σπίτι μεταμφιεσμένη. Στην αυτοβιογραφία της με τίτλο <Ecstasy and Me>αναφέρει ότι βρήκε καταφύγιο σε ένα πορνείο, κρύφτηκε σε ένα άδειο δωμάτιο και αναγκάστηκε να κάνει σεξ με έναν άγνωστο, προκειμένου να μην αποκαλύψει την κρυψώνα της. Μόλις βρήκε ευκαιρία ,πέρασε στην Γαλλία και τελικά έφτασεστο Λονδίνο. Από εκεί λοιπόν κατάφερε να βρει ένα πλοίο που πήγαινε στις ΗΠΑ. Κατά την διάρκεια του ταξιδιού γνώρισε τον Louis B. Mayer, συνιδιοκτήτη του διάσημου στούντιο MGM, ο οποίος της προσέφερε συμβόλαιο ,με την προϋπόθεση να αλλάξει το όνομά της. Μετονομάστηκε σε HedyLamarrπρος τιμή της Μπάρμπαρα ΛαΜαρ, παλιάς σταρ του βωβού κινηματογράφου που πέθανε πρόωρα από υπερβολική δόση ναρκωτικών.
O Mayer την παρουσίασε στο Χόλιγουντ ως «την πιο όμορφη γυναίκα του κόσμου»
Αμέσως έκανε αισθητή την παρουσία της .Έπαιξε δίπλα σε σπουδαίους ηθοποιούς: με τον Σαρλ Μπουαγέστο «Algiers» , με τον Κλαρκ Γκέιμπλστο «Comrade X», με τον Σπένσερ Τρέισι στο «I TakeThisWoman», με τον Τζέιμς Στιούαρτ στο «Come Live withMe», ενώ με τον ΒίκτωραΜατσιούργύρισε την διασημότερη ίσως ταινία της ,το «Σαμψών και Δαλιδά» .Υπήρξε η πρώτη επιλογή των παραγωγών της κλασικής ταινίας «Καζαμπλάνκα», αλλά την τελευταία στιγμή προτιμήθηκε η Ινγκριντ Μπέργκμαν. Μέχρι το 1950 γύρισε 21 ταινίες ,παίζοντας συνήθως ρόλους μοιραίων γυναικών.
Η Χέντι πολιτογραφήθηκε Αμερικανίδα πολίτης στης 10 Απριλίου του 1953.
Για την προσφορά της στον κινηματογράφο απέκτησε το δικό της αστέρι στη Λεωφόρο Walk of Fameτου Hollywood .Η Hedy από την εποχή που ζούσε ακόμη στη Βιέννη είχε αναπτύξει ενδιαφέρον για τις εφαρμοσμένες επιστήμες. Οι πρώτες της εφευρέσεις ήταν ένα δικής της έμπνευσης φανάρι κυκλοφορίας κι ένα χαπάκι, που μετέτρεπε το νερό σε ανθρακούχο. Στο ντοκιμαντέρ «Bombshell» της Αλεξάντρα Ντιν, που προβλήθηκε σε φεστιβάλ το 2017 , η ΧέντιΛαμάρ ακούγεται, σε μια συνέντευξη για το ραδιόφωνο, να λέει:
«Δεν χρειάζεται να παιδευτώ για να βρω νέες ιδέες, μου έρχονται φυσικά.» Το ότι δεν σπούδασε, δεν ήταν ποτέ εμπόδιο για την Hedy. Αφού όπως έχει πει:
“Η ελπίδα και η περιέργεια για το μέλλον είναι για μένα κάτι πολύ καλύτερο από τις εγγυήσεις. Το άγνωστο μού ήταν πάντα πολύ ελκυστικό. Απλά, έτσι ήμουν!”. Όσο ήταν παντρεμένη με τον Μαντλτο μόνο που της επέτρεπε να κάνει ήταν να παρευρίσκεται σε συνέδρια με θέματα γύρω από την στρατιωτική τεχνολογία. Κάτι που της χρησίμευσε στο μέλλον.
Στα διαλλείματα των γυρισμάτων, συνήθιζε να δουλεύει πάνω σε εφευρέσεις της
Ακόμα και στο λαμπερό Χόλυγουντ, εξακολουθούσε να μαγεύεται από την φυσική , την χημεία και τα επιτεύγματα της μηχανικής .Στα διαλλείματα των γυρισμάτων, συνήθιζε να δουλεύει πάνω σε εφευρέσεις της, έχοντας πάντα μαζί της έναν μικρό εξοπλισμό. Υποστήριζε την επιλογή της αυτή λέγοντας :<Οι ταινίες έχουν μια συγκεκριμένη θέση σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η τεχνολογία κρατάει για πάντα. Εξ΄άλλου είναι πιο εύκολο για μια γυναίκα να πετύχει στις επιχειρήσεις, στην τέχνη και την πολιτική, στην Αμερική από ότι στην Ευρώπη >.
Μεταξύ των λίγων που γνώριζαν αυτή την πλευρά της , ήταν και ο μεγιστάνας της αεροπορίας, HowardHughes. Του πρότεινε να υιοθετήσει μια πιο αεροδυναμική γραμμή για τα αεροπλάνα του, με βάση φωτογραφίες των ταχύτερων πτηνών και ψαριών. Σύμφωνα με την ίδια, ο Hughes, τη στήριξε ενεργά. Καθώς έθεσε στη διάθεσή της μια ομάδα επιστημόνων και μηχανικών ,με σκοπό να σχεδιάσει πιο γρήγορα αεροπλάνα για τον Αμερικανικό στρατό. Πράγμα που έγινε.
Ένα δραματικό γεγονός της έδωσε την έμπνευση
Με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, λόγω της εβραϊκής καταγωγής της, θέλησε να φανεί χρήσιμη στον αγώνα κατά του Ναζισμού. Ένα δραματικό γεγονός της έδωσε την έμπνευση: Στις 17 και 18 Ιουνίου του 1940 , Γερμανικό υποβρύχιο τύπου u-boot βύθισε το πλοίο City of Benares, το οποίο μετέφερε τον Καναδά Βρετανούς πολίτες. 158 άτομα, μεταξύ αυτών και 77 παιδιά ,βρήκαν τραγικό θάνατο στα σκοτινά νερά. Η Lamarr σκέφτηκε λοιπόν να εργαστεί σε συστήματα οδήγησης τορπιλών. Ήθελε να βρει έναν τρόπο να καθοδηγούνται οι τορπίλες προς το εχθρικό σκάφος χωρίς να γίνονται αντιληπτές από αυτό .Την βοήθησε ο GeorgeAntheil – πρωτοπόρος συνθέτης και καλλιτέχνης.Οι ιδέες της Lamarr και η εμπειρία του Antheil στις πιανόλες, απέδωσαν την δημιουργία του συστήματος FHSS, το οποίο με την χρήση διάτρητων χάρτινων καρτών, επέτρεπε την βηματική αλλαγή συχνότητας ραδιοκυμάτων που οδηγούσαν τις τορπίλες.
Η ιδέα υπήρξε αμφιλεγόμενη και πολύ προηγμένη για την εποχή της
Οι δύο συνεργάτες έλαβαν στις 11 Αυγούστου του 1942 δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την συσκευή Secret Communication System (Σύστημα Κρυφής Επικοινωνίας). Η πρώιμη αυτή συσκευή αναπήδησης συχνοτήτων χρησιμοποιούσε ένα κύλινδρο αυτόματου πιάνου προκειμένου να εναλλάσσει ένα σήμα μεταξύ 88 διαφορετικών συχνοτήτων. Με απώτερο σκοπό την απόκρυψη των τηλεκατευθυνόμενων τορπιλών από τα εχθρικά ραντάρ και την μείωση της πιθανότητας παρεμβολών. Η ιδέα υπήρξε αμφιλεγόμενη και πολύ προηγμένη για την εποχή της. Η συγκεκριμένη τεχνολογία τέθηκε για πρώτη φορά σε εφαρμογή το 1962από το Αμερικανικό ναυτικό αφού είχε λήξει η πατέντα. Οι δύο αρχικοί εφευρέτες δεν έλαβαν ποτέ το παραμικρό χρηματικό ποσό.
Ή συσκευή αν και δεν πρόλαβε να χρησιμοποιηθεί στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, έπαιξε σημαντικό ρόλο αργότερα στον Ψυχρό Πόλεμο και την αντιμετώπιση της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα.
Η ιδέα της Lamarr για την εναλλαγή των συχνοτήτων υπήρξε η βάση για τη μοντέρνα τεχνολογία της διασποράς φάσματος που χρησιμοποιείται στις μέρες μας σε ένα πλήθος συσκευών. Από τα ασύρματα τηλέφωνα μέχρι τις ασύρματες ευρυζωνικές συνδέσεις. Σε αυτή την αρχή στηρίχθηκαν τα GPS,τα Bluetooth, και τα WiFi ,που διαμορφώνουν εν πολλοίς την δική μας καθημερινότητα.
Όταν επιχείρησε να γίνει μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Εφευρετών (NationalInventors Council) της απάντησαν ότι καλύτερα θα ήταν να χρησιμοποιήσει την ομορφιά και την φήμη της για να προωθήσει την πώληση πολεμικών ομολόγων! Παρόλη την πίκρα της για την απόρριψη ,όντως βοήθησε στην συλλογή χρημάτων για τον στρατό .Σε μία και μόνο εκδήλωση βοήθησε να συγκεντρωθούν 7 εκατομμύρια δολάρια!
Στην πολυτάραχη προσωπική της ζωή πιστώνονται 6 (!) σύζυγοι και 3 παιδιά. Τα οποία μόνο μετά τον θάνατο της μητέρας τους έμαθαν για την Εβραϊκή της καταγωγή. Λέγεται πως αρκετοί από τους σημαντικότερους πλουσιότερους και διασημότερους άντρες , όπως ο πρόεδρος John F. Kennedy, ο εκατομυριούχοςHowardHughes ή ο ηθοποιός MarlonBrando ,υπήρξαν εραστές της.
“Όσκαρ εφευρετών”
Υπήρξε η πρώτη γυναίκα στην ιστορία που κέρδισε το “Όσκαρ εφευρετών”, το BULBIE GnassSpirit of AchievementBronzeAward. Στην Ευρώπη, προς τιμή της γιορτάζεται η Ευρωπαϊκή Ημέρα Εφευρετών στις 9 Νοεμβρίου , την ημέρα των γενεθλίων της.
H ζωή της γυναίκας που η σκέψη της προηγήθηκε της εποχής της , έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο με το ντοκιμαντέρ Bombshell: The Hedy Lamarr Story του οποίου παραγωγός είναι η Σούζαν Σάραντον.
Η ωραιότερη γυναίκα 2 δεκαετιών και η σπουδαιότερη εφευρέτης όλων των εποχών ,συναντήθηκαν σε ένα και το αυτό πρόσωπο. Η HedyLamarr είναι ένα ατράνταχτο παράδειγμα πως το μυαλό και η ομορφιά μπορούν να συνυπάρχουν με θαυμάσια αποτελέσματα.
Πέθανε στις 19 Ιανουαρίου 2000 στο Κάσελμπερι της Φλόριντα. Σε ηλικία 86 ετών, από καρδιακή ανεπάρκεια .Υπήρξε ωραία έως τα βαθιά γεράματα. Επένδυσε στην ομορφιά της ,αλλά όχι μόνο σ΄αυτή. Πόσο σπουδαίο μάθημα είναι λοιπόν για όλους μας. Μια τέτοια γυναίκα να παραδέχεται πως η ομορφιά από μόνη της δεν είναι αρκετή. Γιατί <Κάθε κορίτσι μπορεί να γίνει ελκυστικό. Το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να στέκεσαι ακίνητη και να δείχνεις ηλίθια>!!!!
Φιλαρέτη Καλομενίδου, Εκπαιδευτικός
Δείτε επίσης:
Gabrielle Bonheur “Coco” Chanel: Μία αμφιλεγόμενη ιδιοφυία
Jane Morris Goodall: Mελετώντας τους χιμπατζήδες επαναπροσδιόρισε τον άνθρωπο
