Ολοένα και περισσότερες έρευνες επιβεβαιώνουν πως το πρωινό είναι από τα πιο σημαντικά γεύματα της ημέρας
Ολοένα και περισσότερες έρευνες επιβεβαιώνουν πως το πρωινό είναι από τα πιο σημαντικά γεύματα της ημέρας, ειδικότερα για τα παιδιά, που βρίσκονται σε περίοδο ανάπτυξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι πρέπει να παρέχει το 25% της ημερήσιας πρόσληψης θρεπτικών συστατικών. Όμως, πολλοί γονείς είτε υποτιμώντας την αξία του, είτε λόγω βιασύνης εξαιτίας της καθημερινής ρουτίνας, δεν μαθαίνουν στα παιδιά τους να τρώνε συστηματικά πρωινό.
Πολλοί είναι οι λόγοι που θα πρέπει τα παιδιά να έχουν πρωινό γεύμα και μάλιστα ιδιαίτερα προσεγμένο σε θρεπτικά συστατικά. Παρακάτω παρατίθενται οι σημαντικότεροι λόγοι από αυτούς:
Παιδιά που προσλαμβάνουν πρωινό έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα
Τα ποσοστά της παιδικής παχυσαρκίας έχουν σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια τόσο σε Ευρώπη όσο και σε Αμερική. Ενώ τα Ελληνόπουλα είναι τα πιο παχύσαρκα παιδιά στην Ευρώπη. Έχει φανεί πως τα παιδιά που τρώνε συστηματικά το πρωινό γεύμα έχουν μέχρι και 30% λιγότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα.
Τα παιδιά που δεν παίρνουν πρωινό έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν παχυσαρκία. Καθώς τρώνε πιο μεγάλες ποσότητες στο μεσημεριανό γεύμα ή «τσιμπολογούν» snacks συνήθως ανθυγιεινά. Το αυξημένο βάρος των παιδιών και η παχυσαρκία επηρεάζουν το μεταβολισμό και τα λιπίδια του αίματος (αυξημένη χοληστερόλη). Έτσι, αυξάνεται ο κίνδυνος για εμφάνιση – ακόμα και σε μικρή ηλικία – χρόνιων ασθενειών, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Είναι αλήθεια ότι πολλά παιδιά πίνουν μόνο γάλα πριν ξεκινήσουν για το σχολείο, άλλα δεν παίρνουν ποτέ πρόγευμα. Ενώ κάποια παίρνουν μερικές φορές κάτι από το κυλικείο του σχολείου που μπορεί να μην είναι πάντα το σωστό. Στοιχεία του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ) δείχνουν ότι 83% των παιδιών δεν παίρνει σωστό πρωινό στο σπίτι, ενώ το 89% δεν παίρνει ούτε κολατσιό από το σπίτι.
Παιδιά που προσλαμβάνουν πρωινό καλύπτουν σε μεγαλύτερο ποσοστό τις ανάγκες τους σε θρεπτικά συστατικά
Εντυπωσιακά είναι τα ευρήματα πολλών ερευνών, που υποστηρίζουν πως τα παιδιά που έχουν πρωινό επιλέγουν μια περισσότερο ισορροπημένη διατροφή στο σύνολο της ημέρας. Συγκεκριμένα, έχει φανεί πως το ποσοστό λήψης λιπαρών είναι αρκετά χαμηλότερο. Ακόμη, αρκετά θρεπτικά συστατικά προσλαμβάνονται σε ικανοποιητικό βαθμό στην διάρκεια της ημέρας, όπως ασβέστιο, σίδηρο, βιταμίνη Α και C, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, ψευδάργυρο σε σχέση με παιδιά που παραλείπουν το πρωινό.
Επίσης, σημαντικά υψηλότερη ήταν και η κατανάλωση φυτικών ινών. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά της περισσότερο ισορροπημένης διατροφής, φάνηκαν και σε εργαστηριακές εξετάσεις. Τα παιδιά που δεν λάμβαναν πρωινό βρέθηκαν να έχουν υψηλότερες συγκεντρώσεις χοληστερόλης στο αίμα τους.
Παιδιά που προσλαμβάνουν πρωινό έχουν υψηλότερες επιδόσεις στο σχολείο
Αναμφίβολα ο οργανισμός για να λειτουργήσει χρειάζεται καύσιμα. Αυτά τα παίρνει από την τροφή του. Ιδιαίτερα δε στην αρχή της ημέρας που οι απαιτήσεις του σχολείου τόσο οι σωματικές όσο & οι πνευματικές είναι αυξημένες. Τα παιδιά που καταναλώνουν πρωινό φαίνονται λιγότερο νωθρά & παθητικά στις διάφορες εκδηλώσεις του σχολείου. Ενώ μελέτες δείχνουν πως η δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων βελτιώνεται με την λήψη τροφής το πρωί, καθώς & η ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης.
Ο ρόλος του πρωινού
Ο ρόλος του πρωινού αποδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντικός στην αύξηση της απόδοσης στο σχολείο. Φαίνεται πως με το πρωινό η συγκέντρωση και η εγρήγορση τους είναι μεγαλύτερη. Από την άλλη, τα παιδιά χωρίς πρωινό μοιάζουν πιο κουρασμένα και νωχελικά. Αυτό συμβαίνει διότι μη προσλαμβάνοντας πρωινό, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μειώνονται καθώς επίσης και οι συγκεντρώσεις των νευροδιαβιβαστών. Γενικότερα, όσο νωρίτερα λαμβάνεται το πρωινό γεύμα, τόσο ευεργετικότερη είναι η επίδραση του.
Γνωρίζουμε επίσης ότι το κύριο καύσιμο του εγκεφάλου είναι η γλυκόζη που την προμηθεύεται από το αίμα. Γίνεται φανερό πως έλλειψη γλυκόζης αναγκάζει τον εγκέφαλο να αλλάξει την προτεραιότητα του σε καύσιμη ύλη (κετονοσώματα) και να μειώσει τη δραστηριότητά του. Ο ρόλος λοιπόν της διατροφής στη διατήρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σταθερά είναι καθοριστικός και αυτό κυρίως επιτυγχάνεται με τα ισορροπημένα γεύματα.
Το πρωινό όπως προαναφέρθηκε όχι μόνο δεν πρέπει να παραλείπεται, αλλά και να μας προσφέρει την απαραίτητη ενεργειακή κάλυψη. Οφείλουμε να τονίσουμε και την αναγκαιότητα πρόσληψης νερού και γενικότερα υγρών ( φυσικοί χυμοί, γάλα, τσάι) , διότι αυτά συμβάλλουν στην καλή πνευματική λειτουργία.
Συμπέρασμα
Για όλους τους παραπάνω λόγους η κατανάλωση του πρωινού, φαίνεται να είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα παιδιά. Όμως, για να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη, θα πρέπει να πρέπει το πρωινό να είναι υγιεινό και ιδιαίτερα ισορροπημένο. Για τον λόγο αυτό, προτείνουμε τις παρακάτω συστάσεις για το πρωινό γεύμα των παιδιών.
Ένα σωστό πρωινό πρέπει να καλύπτει περίπου το 25% (1/4) των θρεπτικών και ενεργειακών αναγκών που χρειάζεται το παιδί καθημερινά. Συνεπώς, η σύνθεση του πρωινού του, πρέπει να αποτελείται και από τις τρεις θερμιδογόνες ομάδες θρεπτικών συστατικών, τα λιπαρά, τους υδατάνθρακες και τις πρωτεΐνες.
Καλές προτάσεις για ένα σωστό πρωινό είναι:
- 1 φλιτζάνι γάλα, 1-2 φέτες ψωμί με μαργαρίνη ή ταχίνι -μέλι και 1 φρούτο
- 1 φλιτζάνι γάλα με δημητριακά πρωινού χωρίς προσθήκη ζάχαρης και 1 φρούτο,
- 1 τοστ (με ψωμί ολικής άλεσης μαργαρίνη-τυρί-γαλοπούλα) και 1 φυσικό χυμό,
- 1 φλιτζάνι γάλα, 1 κουλούρι Θεσσαλονίκης και 1 φρούτο,
- 1 φλιτζάνι γάλα και 2 μπισκότα ολικής αλέσεως,
- 1 γιαούρτι με δημητριακά πρωινού χωρίς προσθήκη ζάχαρης και 1 φρούτο
Το πρωινό γεύμα, θα πρέπει να γίνει μια συνολικά οικογενειακή υπόθεση, τόσο για τα παιδιά όσο και τους γονείς. Αν υπάρχει έλλειψη χρόνου, σχεδιάστε ένα πρωινό από το προηγούμενο βράδυ. Στρώστε τα πιάτα, τα φλιτζάνια, τις συσκευασίες των δημητριακών και του μελιού από βραδύς. Δημιουργήστε ένα stock σε κάποιο ντουλάπι της κουζίνας με μια ποικιλία τροφίμων από δημητριακά πρωινού μέχρι φρούτα και μαρμελάδες ή μέλι.
Τα παιδιά που δυσκολεύονται στο ξύπνημα και συνηθίζουν να φεύγουν χωρίς να τρώνε πρωινό θα μπορούσαν να τρώνε κάτι πρακτικό πηγαίνοντας για το σχολείο. Κάποιο τοστ ή κουλούρι Θεσσαλονίκης με χυμό θα μπορούσε να είναι μια καλή λύση.
Στις Η.Π.Α., έχοντας γνώση όλων αυτών των ευεργετικών επιδράσεων του πρωινού γεύματος στα παιδιά, έχει ξεκινήσει μέσω του Food Research and Action Center από το 1990, ένα ειδικό διατροφικό πρόγραμμα στα σχολεία, το School Breakfast Program, όπου διατίθεται στα σχολεία πρωινό γεύμα ιδιαίτερα ισορροπημένο, το οποίο μάλιστα προσφέρεται δωρεάν σε 7,1 εκατομμύρια παιδιά χαμηλών οικονομικών τάξεων!
Επειδή στην Ελλάδα δεν υφίσταται κάποιο αντίστοιχο πρόγραμμα στα σχολεία, θα πρέπει οι γονείς από μόνοι τους να ασχοληθούν με την διατροφή των παιδιών τους. Γενικότερα, οι γονείς θα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους , πως τα παιδιά αν βλέπουν τους ίδιους να τρώνε πρωινό, είναι πολύ πιθανότερο να ακολουθήσουν και τα ίδια αυτήν την τόσο σημαντική συνήθεια του πρωινού γεύματος και να την διατηρήσουν για την υπόλοιπη ζωή τους.
