Είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα του Τόμας Ντίξον The Clansman
H ταινία The Birth of a Nation είναι βωβή παραγωγής 1915, σκηνοθεσίας Ντ. Γ. Γκρίφιθ με πρωταγωνιστές τους Λίλιαν Γκις, Μέι Μαρς και Χένρι Γουόλθαλ. Είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα του Τόμας Ντίξον The Clansman και κατάφερε να προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων μετά την προβολή της λόγω του γεγονότος ότι δικαιολογεί τις ενέργειες της Κου Κλουξ Κλαν. Το 1992 χαρακτηρίστηκε από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η ταινία εστιάζει στις ζωές δυο οικογενειών της Αμερικής πριν τον Εμφύλιο Πόλεμο. Οι Βόρειοι Στόουνμαν που αποτελούνται από τον πατέρα Ώστιν Στόουνμαν (Ραλφ Λιούις) τους γιους του, Φιλ και ο Τοντ Στόουνμαν (Έλμερ Κλίφτον και Ρόμπερτ Χάρον) και την κορη του Έλσι (Λίλιαν Γκις). Οι Νότιοι Κάμερον αποτελούνται από τον πατέρα Δρ. Κάμερον (Σπότισγουντ Άιτκεν), τη σύζυγό του κα Κάμερον (Τζόζεφιν Κρόγουελ), τους δυο γιους τους Μπεν και Γουέιντ (Χένρι Γουόλθαλ και Τζορτζ Μπέραντζερ) και τις κόρες τους Φλόρα και Μάργκαρετ (Μέι Μαρς και Μίριαμ Κούπερ). Οι νεαροί γιοι του Στόουνμαν επισκέφτονται μια οικογένεια φίλων, τους Κάμερον, στην Νότια Καρολάινα. Μήνες αργότερα η φιλία δοκιμάζεται από τον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο καθώς οι Στόουνμαν και οι Κάμερον πρέπει να ταχθούν σε αντίπαλα στρατόπεδα. Οι ζωές τους αλλάζουν. Η ταινία αναφέρεται στα γεγονότα που προκάλεσαν τον αμερικανικό εμφύλιο, τη δολοφονία του Αβραάμ Λίνκολν (Τζόζεφ Χεναμπέρι) και τη δημιουργία της Κου Κλουξ Κλαν.
Πληροφορίες
Μια από τις σημαντικότερες ταινίες ενός από τους πρωτοπόρους του κινηματογράφου του Ντέιβιντ Ουάρκ Γκρίφιθ που άνοιξε το δρόμο για το Αμερικανικό σινεμά, προπομπός των επικών ταινιών όπως το Όσα παίρνει ο άνεμος και σημείο αναφοράς μέχρι και σήμερα για όλους τους σύγχρονους κινηματογραφιστές. Παρά το μεγαλείο της η ταινία έλαβε αυστηρές κριτικές για τον τρόπο με τον οποίο αναπαριστά τη σκλαβιά και τη θέση που παίρνει σε σχέση με το κίνημα της Κου Κλουξ Κλαν.
Η ταινία βασίζεται στο μυθιστόρημα του Τόμας Ντίξον The Clansman, του οποίου τα δικαιώματα αποκτήθηκαν από τον πατέρα του Γκρίφιθ, έναντι 10.000 δολαρίων. Εφόσον ο Γκρίφιθ κάποια στιγμή ξέμεινε από χρήματα προσέφερε τελικά στον Ντίξον 2.500 δολάρια και 25% από τα κέρδη της ταινίας, τα οποία ο Ντίξον δέχτηκε διστακτικά. Η ταινία έκανε τεράστια επιτυχία κι ο Ντίξον έγινε ζάπλουτος από τα κέρδη της κι αποτελεί μέχρι και σήμερα το συγγραφέα που εισέπραξε περισσότερα χρήματα στην ιστορία του κινηματογράφου για τη μεταφορά του μυθιστορήματός του.
Τα γυρίσματα ξεκίνησαν το 1914. Στην ταινία εμφανίστηκε και η Λίλιαν Γκις, μεγάλη μορφή του βωβού κινηματογράφου και μούσα του Γκρίφιθ, εφόσον πρωταγωνίστησε σε πολλές του ταινίες (όπως για παράδειγμα στις Σπασμένο Κρίνο (Broken Blossoms) του 1919. Η ταινία βγήκε εκτός προϋπολογισμού κοστίζοντας 112.000 δολάρια (που ισοδυναμούν με 2.5 εκατομμύρια των ημερών μας). Η τεχνική του Γκρίφιθ που χρησιμοποίησε πανοραμικές μακρινές λήψεις, κοντινά πλάνα και νυχτερινές λήψεις, άλλαξαν τα δεδομένα στον παγκόσμιο κινηματογράφο και γι’ αυτό το λόγο θεωρείται και πρωτοπόρος. Επίσης υιοθέτησε κι άλλες σημαντικές καινοτομίες όπως τη δημιουργία κινηματογραφικής πλοκής μέχρι να επιτευχθεί δραματική κορύφωση και τη χρήση αυθεντικής μουσικής επένδυσης. Τεράστια επιτυχία στο Box-Office της εποχής της (με εισπράξεις 10 εκατομμυρίων δολαρίων, ρεκόρ για το 1915) η ταινία κρατά ακόμη μια σημαντική θέση στην ιστορία του σινεμά και γι’ αυτό το λόγο το Ινστιτούτο Αμερικανικού Κινηματογράφου την κατέταξε στην 44η θέση στη λίστα με τις σημαντικότερες ταινίες όλων των εποχών.
Η ταινία που προβλήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου του 1915 είχε ως αρχικό τίτλο εκείνον του μυθιστορήματος του Ντίξον, δηλαδή The Clansman, ο Γκρίφιθ όμως της άλλαξε τον τίτλο αργότερα σε Η γέννηση ενός έθνους θεωρώντας ότι οι Η.Π.Α. ξεπήδησαν από τα συντρίμμια του Αμερικανικού Εμφυλίου.
Υποδοχή και Αντιδράσεις
Η Ένωση της Προώθησης των Δικαιωμάτων των Μαύρων διαμαρτυρήθηκε μετά την πρεμιέρα της ταινίας ξεκινώντας μια εκστρατεία εθνικής αφύπνισης δημοσιεύοντας άρθρα που καταδίκαζαν την ταινία για τις ιστορικές της ανακρίβειες. Η προβολή της ταινίας προκάλεσε αντιδράσεις και εξεγέρσεις στη Βοστώνη, τη Φιλαδέλφεια και άλλες μεγάλες πόλεις των Η.Π.Α., ενώ σε άλλες πόλεις όπως το Σικάγο και το Κάνσας Σίτι απαγορεύτηκε η προβολή. Η ταινία ώθησε πολλούς λευκούς άνδρες να δημιουργήσουν σπείρες που επιτίθονταν σε μαύρους.
Ο Τόμας Ντίξον ήταν συμμαθητής του τότε προέδρου των Η.Π.Α. Γούντροου Γουίλσον και κανόνισε προβολή της ταινίας στον Λευκό Οίκο. Μετά την προβολή της ταινίας ο Γουίλσον είπε: Η ταινία παρουσιάζει τα γεγονότα της εποχής ρίχνοντας φως. Το μόνο κακό είναι ότι όλα αυτά στα οποία αναφέρεται είναι δυστυχώς ορθά. Αυτή η δήλωση του Γουίλσον αμφισβητείται από πολλούς.
Ο Γούντροου Γουίλσον στην Ιστορία του Αμερικανικού Λαού αναφέρεται στην Κου Κλουξ Κλαν των τελών του 1860, ως αναπόφευκτο επακόλουθο της παροχής δικαιωμάτων στους μαύρους. Ένα παράνομο κίνημα σε μια περίοδο της ιστορίας χωρίς νόμους. Μετά την διχογνωμία πάνω στην ταινία του, ο Γκρίφιθ απάντησε στις αρνητικές κριτικές που έλαβε η ταινία του με μια καινούργια ταινία με τίτλο Μισαλλοδοξία (Intolerance, 1916), που θεωρείται μέχρι και σήμερα το μεγαλύτερό του αριστούργημα (ταινία στην οποία παρουσιάζει 4 μεγάλες στιγμές στην ιστορία της ανθρωπότητας ξεκινώντας από τη Βαβυλώνα του 600 π.Χ. και καταλήγοντας στην Αμερική του 1914, όπου φανατισμένοι καπιταλιστές και απεργοί εργάτες συγκρούονται με τραγικές συνέπειες για την τότε κοινωνία).
Ιστορικές ανακρίβειες
Η ταινία θεωρείται αμφιλεγόμενη λόγω του τρόπου με τον οποίο παρουσιάζει την ιστορία. Ο ιστορικός του πανεπιστημίου του Χιούστον Στίβεν Μιντζ ερμήνευσε το μήνυμα της με τα ακόλουθα: Η παροχή δικαιωμάτων στους μαύρους ήταν καταστρεπτική. Οι μαύροι δε θα μπορούσαν να ενταχθούν εύκολα, ως ίσοι στις κοινωνίες των λευκών και οι κινήσεις της Κου Κλουξ Κλαν που έσπερναν το φόβο είχαν ως σκοπό την αλλαγή του καθεστώτος και της κυβέρνησης. Η ταινία υποστηρίζει ότι η Κου Κλουξ Κλαν εγκαθίδρυσε νέα τάξη πραγμάτων στον Αμερικανικό Νότο μετά τον Εμφύλιο, ο οποίος εμφανίζεται να απειλείται από τους ριζοσπάστες πολιτικούς του Βορρά.
Ο Γ. Ντιμπουά κι άλλοι μαύροι ιστορικοί αμφισβήτησαν αυτή την άποψη μετά την προβολή της ταινίας, υποστηρίζοντας την αφοσίωση και την προσφορά των Αφρο-αμερικανών κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου και της ανασύστασης του κράτους που ακολούθησε. Οι ιστορικοί του σήμερα στηρίζουν την άποψη του Ντιμπουά.
Ο κριτικός του κινηματογράφου Ρόμπερτ Έμπερτ έγραψε: Χτυπημένος από τις κριτικές ενάντια στο δεύτερο μισό του αριστουργήματός του “Η γέννηση ενός έθνους”, όπου δικαιολογεί τις πράξεις της Κου Κλουξ Κλαν και παρουσιάζει με άσχημο τρόπο τους μαύρους, ο Γκρίφιθ προσπάθησε να δικαιολογηθεί με την επόμενή του ταινία “Μισαλλαδοξία”, όπου καταδικάζει την προκατάληψη και με τις “Σπασμένο Κρίνο” (Broken Blossoms, 1919), όπου παρουσιάζει την ερωτική ιστορία, για πρώτη φορά στην ιστορία του κινηματογράφου, ενός μαύρου με μια λευκή γυναίκα.
Πηγή: cineramen.gr
