«Η μοναδική φορά που θα βιώσεις πόνο από κατοικίδιο, είναι στο θάνατό του»
Ένα βροχερό πρωινό με βρίσκει κάπου στο Κορωπί. Το GPS μου δίνει οδηγία να βγω από τον επαρχιακό δρόμο και ξεκινώ να διασχίζω κάποιους στενούς, χωμάτινους, κακοτράχαλους δρόμους με λακκούβες, σε ένα σημείο που αισθάνομαι πως δεν υπάρχει ανθρώπινη ζωή τριγύρω.
Στον ορίζοντα υπάρχουν απέραντες εκτάσεις με χωράφια και διάφορα εργοστάσια. Μετά από μερικά λεπτά, βρίσκομαι μπροστά από ένα κτήμα με πετρόχτιστο φράχτη που στην είσοδό του έχει μια χρωματιστή πινακίδα: Animal Cemetery ή αλλιώς Κοιμητήριο Ζώων.
Περνώ την είσοδο για να βρεθώ σε έναν τεράστιο χώρο, σαν πλακόστρωτη αυλή. Στα δεξιά υπάρχουν κάποια άνθη και λουλούδια που τα πουλάνε για όσους επιθυμούν να στολίσουν τους τάφους των κατοικιδίων τους, ενώ στα αριστερά ένας χώρος που εξωτερικά είναι ζωγραφισμένος με graffiti, από τον οποίο βγαίνει ένας έντονος θόρυβος μηχανημάτων.
Εκεί μέσα λειτουργεί το πρώτο Αποτεφρωτήριο Ζώων συντροφιάς, ήδη από το 2010, – εννιά χρόνια πριν τη λειτουργία του αποτεφρωτηρίου για ανθρώπους (!). Ένας άνδρας και μια γυναίκα που φοράνε ρούχα εργασίας με τα διακριτικά του κοιμητηρίου, χοντρά γάντια και γαλότσες, πηγαινοέρχονται και κάνουν διάφορες δουλειές.
Ο άνδρας με πλησιάζει για να με υποδεχτεί. Τον λένε Γιάννη Μπεβεράτο και τον τελευταίο καιρό εργάζεται στο Κοιμητήριο. Εκείνη την ώρα όπως μου λέει, θα πήγαινε να πραγματοποιήσει μια ταφή ενός μικρού σκυλιού. Μάζεψα όλο το κουράγιο που είχα μέσα μου και δειλά-δειλά ακολούθησα τα βήματά του, για να βρεθώ μέσα στο χώρο του Κοιμητηρίου.
Μια τεράστια έκταση με γκαζόν και τάφους, που διαχωριζόταν από μακρόστενους τσιμεντένιους διαδρόμους. Ο Γιάννης κατευθύνεται στο σημείο της ταφής, όπου βρίσκονται τρεις ακόμα εργάτες που έχουν σκάψει για να θαφτεί το μικρό σκυλάκι. Υπάρχει ένας λοφίσκος από χώμα, την ώρα που τα πόδια τους βουλιάζουν στην παχιά λάσπη που δημιουργήθηκε από το ψιλόβροχο της προηγούμενης ημέρας.
Ο Γιάννης τοποθετεί με προσεκτικές κινήσεις το σκυλάκι μέσα σε ένα ειδικό πλαίσιο, για να το ενταφιάσει. Αισθάνομαι ένα σφίξιμο στο στήθος. Προσπαθώ να εστιάσω το βλέμμα μου αλλού. Τον ρωτάω πώς αντέχει να κάνει αυτή τη δουλειά, για να αποκριθεί πως ναι μεν μπορεί να είναι βάρβαρο, αλλά και αυτό στο τέλος της ημέρας είναι κάτι που συνηθίζεται.
Τριγυρνώ λίγο στους διαδρόμους, κοιτάζω τις φωτογραφίες των σκυλιών και των γατιών πάνω σε ταφόπλακες, συνοδευόμενες από συναισθηματικά φορτισμένες αφιερώσεις, μηνύματα, και στολισμένες με κάθε λογής αντικείμενα και παιχνίδια. Αναλογίζομαι είναι ένα μέρος ανάπαυσης, περισυλλογής, έντονου πόνου, αποχαιρετισμού και αναβίωσης συναισθημάτων και αναμνήσεων. Ψυχές χαμένες που ένα κομμάτι τους βρίσκεται θαμμένο ακόμα εκεί.
Η Ελένη Ανδρικοπούλου, Κορωπιώτισσα και εργαζόμενη στο κοιμητήριο, μου είπε πως την πρώτη εβδομάδα που ξεκίνησε να εργάζεται εκεί, τριγύριζε στους τάφους, διάβαζε τις αφιερώσεις και έκλαιγε. Πόσο δύσκολο είναι άραγε να κάνεις μια δουλειά που συνοδεύεται καθημερινά από τόσο πόνο;
Ένα ζευγάρι εισέρχεται στην είσοδο, καθώς έχουν ραντεβού για αποτέφρωση. Η γυναίκα απομακρύνεται για να σταθεί λίγο μόνη και ξεσπά σε λυγμούς σιωπηλά, πιάνοντας το προσωπό της.
Εκεί που η ζωή έρχεται αντιμέτωπη με τον θάνατο
Ο Θοδωρής Σεφερόπουλος, τεχνολόγος ζωικής παραγωγής, ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου σκύλων Cat n’ Dogs και του Animal Cemetery, με πλησιάζει και καθόμαστε σε ένα στεγασμένο χώρο που λειτουργεί ως χώρος αναμονής για τους ιδιοκτήτες των κατοικιδίων. Το ξενοδοχείο κατοικιδίων λειτουργεί από το 1998, ενώ το 2010 ξεκίνησε και επίσημα το Κοιμητήριο-Αποτεφρωτήριο που είναι το πρώτο και μοναδικό που αδειοδοτήθηκε επίσημα στην Αθήνα. Μέχρι τότε υπήρχαν κάποιοι αυτοσχέδιοι χώροι, όπου ο καθένας έκανε αυθαίρετα ό,τι ήθελε.
«Αρχικά ξεκινήσαμε να ασχολούμαστε με το ξενοδοχείο ζώων. Στη πορεία του χρόνου όμως είδαμε ότι τα σκυλάκια, τα δικά μας και των πελατών, μεγάλωναν ηλικιακά και έφευγαν. Συνειδητοποιήσαμε ότι υπάρχει ένα πολύ μεγάλο κενό στο τι γίνεται μετά, πώς διαχειριζόμαστε τα ζώα. Και με πολύ αγώνα και κόπο βγάλαμε την πρώτη άδεια του κοιμητηρίου και, κατ’ επέκταση, της αποτέφρωσης», λέει ο Θοδωρής μιλώντας στο Reader.
Μπορεί πολλοί να θάβουν τα κατοικίδιά τους στα βουνά ή στα δάση, όμως κάτι τέτοιο είναι παράνομο μου εξηγεί ο Θοδωρής. Απλά υπήρχε ανοχή, γιατί δεν είχε αδειοδοτήθει κάποιο κοιμητήριο. «Όμως από τη στιγμή που το 2010 πήραμε τις πρώτες άδειες και υπάρχει αδειοδοτημένος χώρος, πρέπει να απευθυνθούν σε εμάς, καθώς η ταφή ζώων στη φύση μια πράξη παράνομη. Αυτό ισχύει τόσο για τους ιδιώτες και τα φιλοζωικά σωματεία όσο και για τους δήμους και τις κλινικές που καθημερινά έχουν πολλά περιστατικά ευθανασίας. Δεν μπορούν να τα διαχειρίζονται αυθαίρετα γιατί υπάρχουν και πολύ αυστηροί περιβαλλοντολογικοί λόγοι στη μέση».
Τόσο η ταφή όσο και η αποτέφρωση έχουν το δικό τους κοινό. Κάποιοι ιδιοκτήτες δεν θέλουν καν να ακούσουν για αποτέφρωση, ενώ για άλλους είναι μονόδρομος. Ωστόσο, θεωρητικά και πρακτικά πλέον, μεγαλύτερη ζήτηση έχει η αποτέφρωση – είναι πιο γρήγορη, πρακτική και καθαρή διαδικασία. Όπως περιγράφει ο Θοδωρής, κάποιος που είναι φορτισμένος, πολλές φορές προτιμά να δώσει μια μόνιμη λύση και να τελειώσει άμεσα και όχι να αφήσει το κατοικίδιο κάπου ενταφιασμένο, να το σκέφτεται και να στεναχωριέται. Η αποτέφρωση είναι γρηγορότερη διαδικασία.
«Η μοναδική φορά που θα βιώσεις πόνο από κατοικίδιο, είναι στον θάνατό του»
Σε ό,τι αφορά τον ενταφιασμό, το κοιμητήριο κρατά για δύο χρόνια το κατοικίδιο και έπειτα μπορούν να το αποτεφρώσουν και να πάρουν μαζί το βάζο με τις στάχτες του. Υπάρχουν και διαφορετικές επιλογές ταφής -οι ατομικές και οι ομαδικές. Και οι δύο γίνονται με τον ίδιο τρόπο και την ίδια αξιοπρέπεια. Απλά στις ομαδικές δεν υπάρχουν τα διακριτικά του κατοικιδίου. Πολύς κόσμος δε θέλει τα διακριτικά για να μην τα βλέπει και στεναχωριέται, προτιμά να δώσει τέλος στο μυαλό του, να κάνει τον κύκλο του.
Η εικόνα του Κοιμητηρίου τα Σαββατοκύριακα είναι εντελώς διαφορετική, καθώς όπως λέει ο Θοδωρής, ο χώρος πλημμυρίζει με ανθρώπους που έχουν την ανάγκη να επισκεφθούν τα ζώα που έχουν ενταφιάσει. «Τα κατοικίδια ήταν μέλη της οικογένειας, θεωρώ ότι έχουμε περισσότερα επισκεπτήρια από τα ανθρώπινα νεκροταφεία. Ίσως μερικοί που είναι μικρότεροι ηλικιακά, μπορεί να πάρουν κάποιο άλλο ζωάκι, αλλά αν κάποιος είναι 60-70 χρονών το ζυγίζει αν θα πάρει μια ζωή για τα επόμενα 10 χρόνια».
«Πολλοί έχουν αποκτήσει και φιλικές σχέσεις και εκεί που θα πήγαιναν να κάνουν μια βόλτα με το σκύλο τους το Σαββατοκύριακο, πλέον το περνούν στο κοιμητήριο, μιλάνε με άλλους ιδιοκτήτες και έτσι γεμίζει η μέρα τους. Υπάρχουν ιδιοκτήτες που εξακολουθούν να έρχονται κάθε Σ/Κ ακόμα και μετά από 10 χρόνια. Δηλαδή υπάρχει πολύ έντονα η ανθρώπινη επαφή. Πέρα από τη χαρά, μάς ενώνει και η θλίψη», λέει ο Θοδωρής.
«Κάπου έχω διαβάσει πως, η απώλεια ενός κατοικιδίου συνοδεύεται από πολύ δυνατά συναισθήματα. Γιατί όταν κάποιος έχει κατοικίδιο τόσα χρόνια της ζωής του, το μόνο που κάνει είναι να του δίνει αγάπη. Μία φορά θα του δώσει θλίψη, απόρριψη και απογοήτευση και αυτή είναι στο θάνατό του. Γι’ αυτό είναι τόσο δυνατό το συναισθήμά μας, γιατί δεν έχουμε συνηθίσει αυτό το πλάσματάκι να μας προδίδει, να μας πικραίνει και να μας δίνει πόνο», προσθέτει.
Πολλές φορές οι ιδιοκτήτες καλούνται να επιλέξουν μεταξύ του φυσικού θανάτου και τις ευθανασίας, που για πολλούς είναι κάτι σχεδόν βάρβαρο, απάνθρωπο. Όμως όπως σημειώνει ο Θοδωρής, «αυτό που λέω στους ιδιοκτήτες είναι πως πρόκειται για μία δύσκολη απόφαση και καταλαβαίνω γιατί έχουν βάρος ή τύψεις. Και τους εξηγώ ότι το κατοικίδιο έχει περισσότερη αξιοπρέπεια από τον άνθρωπο, γιατί έχουμε την πολυτέλεια να το ξεκουράσουμε, ενώ στους ανθρώπους δεν μας αφήνουν να την έχουμε. Είναι χιλιάδες νοσοκομεία με ανθρώπους, με μη αναστρέψιμες με καταστάσεις και τους αφήνουμε να φύγουν ενώ ταλαιπωρούνται μέχρι την τελευταία τους πνοή».
Πλέον οι κλινικές ζώων είναι πολύ εξειδικευμένες και οι γιατροί θα σου πουν όταν ένα ζωάκι δεν μπορεί να σωθεί, οπότε μπορεί να είναι δύσκολη απόφαση και να έχεις κάνει τα πάντα που περνάνε από το χέρι σου, οπότε δεν χρειάζεται να αισθάνεσαι άσχημα αν πάρεις την απόφαση να το ξεκουράσεις. Είναι εγωιστικό να κρατάς ένα ζώο που υποφέρει. Υπάρχουν πάλι δύο κατηγορίες ιδιοκτητών – αυτοί που πάνε σε ευθανασία και αυτοί που τα χάνουν ξαφνικά. Ο πόνος του ξαφνικού είναι εντονότερος, αλλά το να το βλέπεις να σου φεύγει και να μην μπορείς να κάνεις τίποτα, είναι πολύ ψυχοφθόρο. Η απώλεια είναι απώλεια».
«Το μόνο που δεν έχουμε προβλέψει για τα κατοικίδιά μας είναι ο θάνατος»
Το οικονομικό σκέλος της διαδικασίας εξαρτάται φυσικά και από το μέγεθος του κατοικιδίου, τα μεταφορικά κλπ, ωστόσο κυμαίνεται από 100 έως 150 ευρώ για την ατομική ταφή, με την αποτέφρωση να είναι 30% πάνω. Είναι όμως σημαντικό να ξέρει κάποιος ότι το κατοικίδιό του θα είναι εκεί και θα μπορεί να το επισκέπτεται για την επόμενη διετία. «Οι τιμές αυτές είναι πολύ ρεαλιστικές και διαχειρίσιμες. Σκεφτήκαμε πως επειδή πολλοί ιδιοκτήτες μπορεί να είχαν τα ζώα τους σε κλινικές και να έχουν δώσει ήδη πολλά λεφτά προσπαθώντας να τα σώσουν, δεν θέλαμε να τους επιβαρύνουμε άλλο».
Ο Θοδωρής, ως ιδιοκτήτης ξενοδοχείου ζώων, ανέκαθεν είχε στην κατοχή του από 15 έως 25 σκυλιά. Αυτό συνέβαινε γιατί πολλοί καλοθελητές που έβλεπαν ότι ασχολείται με σκυλιά, του άφηναν κουτάβια έξω από την πόρτα του, οπότε αναγκαστικά πολλά από αυτά τα υιοθετούσε, ιδιαίτερα όσα ήταν κακοποιημένα και δεν επρόκειτο να υιοθετηθούν από άλλον.
«Σίγουρα όλο αυτό είναι ψυχοφθόρο και μπορεί ως ένα βαθμό να το βλέπουμε ως δουλειά, αλλά επειδή έχω χάσει και εγώ δικά μου ζώα, μπαίνω στη θέση των ανθρώπων, είμαι στεναχωρημένος για αρκετό καιρό.Όμως κάποιος πρέπει να κάνει αυτή τη δουλειά. Δεν μπορείς να τα βάλεις με το χρόνο. Ξέρεις ότι παίρνεις ένα κατοικίδιο και κάποια στιγμή θα το ζήσεις. Αλλά το θέμα είναι να έχεις όμορφες αναμνήσεις με το κατοικίδιό σου.
Έρχονται πολλοί και μας λένε ότι έχουν χάσει τους γονείς τους αλλά δεν έχουν κλάψει έτσι όσο έκλαψαν για το σκυλί. Έχουμε ακόμα και πελάτες που μας φέρνουν κουνέλια και είναι πολύ δεμένοι με αυτά». Βέβαια σε αυτή τη δουλειά, όπως λέει με βεβαιότητα, «δεν μπορείς να πεις ότι τα έχεις δει όλα. Έχει τύχει ακόμα και να φέρουν κόλλυβα, να κάνουν τρισάγια με παππάδες και τέτοια, ενώ τα πρώτα χρόνια κάποιοι ήθελαν να βάζουν σταυρούς πάνω στα μνήματα. Δεν είναι χριστιανοί τα ζώα».
Οι υπηρεσίες του Κοιμητηρίου εκτείνονται σε όλο το Λεκανοπέδιο ενώ προσπαθούν να καλύπτουν και περιοχές εκτός Αθηνών, αφού τους καλούν να πηγαίνουν από την Πάτρα, μέχρι τη Λαμία. Και επειδή ακριβώς η διαδικασία αδειοδότησης για κοιμητήρια είναι πολύ δύσκολη, ο Θοδωρής κάποια στιγμή το πήρε πεισματικά να βγάλει τις άδειες κόντρα σε κάθε γραφειοκρατικό ή άλλο κώλυμα.
Όλοι οι Δήμοι που έχουν πρόγραμμα για τις στειρώσεις των αδέσποτων, θα έπρεπε να έχουν και πρόγραμμα ώστε να κηδεύουν τα ζωάκια που μπορεί να πεθαίνουν στο δρόμο ή εκείνα των οποίων οι ιδιοκτήτες αδυνατούν να τα κηδέψουν, όμως δεν υπάρχει βούληση. Οπότε ό,τι γίνεται δυστυχώς προέρχεται από ιδιωτικές πρωτοβουλίες, όπως άλλωστε και η ύπαρξη του Κοιμητηρίου.
«Ενώ όταν κάποιος παίρνει ένα κατοικίδιο έχει προβλέψει τα φαγητά του, τον εκπαιδευτή του, τους γιατρούς του, τον ξενοδόχο του κλπ, δεν έχει προβλέψει καθόλου τι θα γίνει όταν φύγει», λέει καταλήγοντας ο Θοδωρής.
Περιφερόμαστε στο Κοιμητήριο, ανάμεσα στους τάφους. Ο Θοδωρής όσο προχωρά, κοντοστέκεται σε σημεία και αφηγείται μερικές ιστορίες από σκυλιά που έχουν αναπαυθεί και τους ιδιοκτήτες τους, αναβιώνοντας όσα έχει ζήσει όλα αυτά τα χρόνια. Ανάμεσά τους έχει θάψει και κάποια δικά του σκυλιά. Στη μνήμη ενός, έχει κατασκευάσει και ένα κατάλευκο άγαλμα σε μορφή σκύλου, που είναι τοποθετημένο σε εμφανές σημείο. Η φόρτισή του είναι εμφανής, καθώς το αποτύπωμα των πλασμάτων αυτών είναι ανεξίτηλο, ακόμα και σήμερα.
πηγή:https://www.reader.gr
