Έχετε επισκεφτεί ποτέ τη Σίφνο;
H Σίφνος είναι από τα πιο όμορφα νησιά των Κυκλάδων, με μια επίσκεψη να επιβεβαιώνει τον χαρακτηρισμό της “ήρεμης δύναμης” των Κυκλάδων. Γραφικά σοκάκια, πέτρινα μονοπάτια, παραδοσιακά εκκλησάκια και καταπράσινα νερά συνθέτουν το τέλειο σκηνικό για τις καλοκαιρινές σας διακοπές.
Πάμε όμως να δούμε πρώτα μερικές πληροφορίες για αυτό το πανέμορφο νησί:
Η Σίφνος είναι νησί μεσαίου μεγέθους στις δυτικές Κυκλάδες. Βρίσκεται μεταξύ Σερίφου και Κιμώλου. Απέχει περίπου 130 χιλιόμετρα ή 80 ναυτικά μίλια από τον Πειραιά. Έχει έκταση 73,942 τετραγωνικών χιλιομέτρων, μήκος 15 χιλιόμετρα και πλάτος 7,5 χιλιόμετρα. Η ακτογραμμή της είναι περίπου 70 χιλιόμετρα, και έχει μόνιμο πληθυσμό 2,755 κατοίκους (απογραφή 2021). Η Σίφνος έχει μεγάλη παράδοση στην αγγειοπλαστική και στη μαγειρική, καθώς είναι η γενέτειρα του Νίκου Τσελεμεντέ, του κορυφαίου Έλληνα σεφ του 20ού αιώνα.
Η αρχαία Σίφνος είχε γίνει πολύ γνωστή από τα χρυσωρυχεία και αργυρωρυχεία της, από τα οποία οι Σίφνιοι είχαν γίνει πολύ πλούσιοι. Μάλιστα, γύρω στο 525 π.Χ., οι Σίφνιοι δημιούργησαν στους Δελφούς ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια του ιερού, τον Θησαυρό των Σιφνίων, χρησιμοποιώντας ένα δέκατο των εισοδημάτων από τα χρυσωρυχεία τους, τον οποίο διακόσμησαν πλουσιοπάροχα με σκοπό να καταπλήξουν τους υπόλοιπους Έλληνες.
Ο Παυσανίας γράφει ότι τα ορυχεία καταστράφηκαν από πλημμύρα, πιθανότητα τιμωρήθηκαν για την ασέβεια να μην στείλουν προσφορές σίτου. Οι σύγχρονοι ερευνητές εξηγούν το γεγονός ότι η καταστροφή των ορυχείων οφείλεται στο ότι βρίσκονταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, όσα ήταν ψηλότερα τα χρησιμοποιούσαν ελάχιστα. Τα ερείπια των αρχαίων ορυχείων βρίσκονται στην πλειοψηφία τους κοντά στον Άγιο Σώστη. Οι αρχαίες οχυρώσεις που έχουν βρεθεί στον Άγιο Ανδρέα, τον Άγιο Νικήτα και το Κάστρο χρονολογούνται από την 3η χιλιετία π.Χ. μέχρι τον 6ο αιώνα π.Χ. Άλλη μια απόδειξη του μεγάλου πλούτου του νησιού στην αρχαιότητα ήταν η κοπή δικού του νομίσματος (600 π.Χ.) όπως η Αίγινα, τα νομίσματα ήταν κομμένα από Σιφναίικο ασήμι, αυτό δίνει μεγάλα αποθέματα σε αυτό το μέταλλο. Την εποχή των μεγάλων Ελληνικών μεταναστεύσεων τον 12ο αιώνα π.Χ. εγκαταστάθηκαν στη Σίφνο Ίωνες από την Αρχαία Αθήνα, το νησί εμφανίζεται σπάνια στην αρχαιότητα, τον 6ο αιώνα π.Χ. δέχτηκε επίθεση Σάμιων πειρατών. Όταν ξέσπασαν οι Περσικοί Πόλεμοι συμμετείχε στους πολέμους, οι Πέρσες την κατέλαβαν τον επόμενο αιώνα αλλά την ελευθέρωσε ο Αλέξανδρος ο Μέγας.
Παραλίες που πρέπει να επισκεφτείς:
Oι περισσότερες παραλίες της Σίφνου είναι ανοργάνωτες, οπότε θα σας προτείναμε να εξοπλιστείτε κατάλληλα. Παρόλα αυτά, τα καταπράσινα νερά και οι απέραντες αμμουδιές θα σας αποζημιώσουν. Οι περισσότερες παραλίες είναι κατάλληλες και για παιδιά, καθώς είναι αρκετά ρηχά, με αποτέλεσμα να μπορέσετε να απολαύσετε ήσυχα τον καφέ σας όσο τα παιδιά σας παίζουν στη θάλασσα. Πάμε να δούμε όμως ποιες παραλίες αξίζει να επισκεφτείτε:
Πλατύς Γιαλός
Ο Πλατύ Γιαλός είναι μια από τις μεγαλύτερες παραλίες του νησιού και των Κυκλάδων. Αποτελεί τη δημοφιλέστερη επιλογή των Ελλήνων επισκεπτών του νησιού για παραθερισμό καθώς εκτός από γραφική τοποθεσία αποτελεί και μια από τις πιο καθαρές παραλίες του νησιού και της Ελλάδας, αφού της έχει απονεμηθεί γαλάζια σημαία.
Στον Πλατύ Γιαλό υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, ξενοδοχεία, εστιατόρια, παντοπωλεία, τουριστικό γραφείο, καφενεία, αγγειοπλαστεία καφετέριες-σνακ μπαρ κα.
Η παραλία του Πλατύ Γιαλού βραβεύεται κάθε χρόνο από το FEE με τη ΓΑΛΑΖΙΑ ΣΗΜΑΙΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επειδή πληροί τα κριτήρια του προγράμματος (καθαριότητα, οργάνωση, ποιότητα νερών κολύμβησης, ασφάλεια, ναυαγοσωστικά, πρώτες βοήθειες, υπηρεσίες, εγκαταστάσεις κλπ.)
Βαθύ
Το Βαθύ αποτελεί μια από τις ομορφότερες και μεγαλύτερες αμμώδεις παραλίες του νησιού. Βρίσκεται στα δυτικά, 14 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Απολλωνία. Εκεί θα βρεις beach bar με ξαπλώστρες, καφέ και ό,τι άλλο θες, ενώ έχεις και την επιλογή να απλώσεις την πετσέτα σου και να απολαύσεις τη θάλασσα δωρεάν.
Προσοχή: Η πρόσβαση στη συγκεκριμένη παραλία είναι λίγο δύσβατη, καθώς για να φτάσεις πρέπει να διασχίσεις τη θάλασσα, αφού δεν υπάρχει δρόμος για να βγεις απευθείας στην παραλία.
Χερρόνησος
Η Χερρόνησος είναι η βορειότερη παραλία του νησιού και απέχει 15 χιλιόμετρα από την Απολλωνία. Πρόκειται για όμορφο γραφικό ψαροχώρι, με μικρή αμμουδιά που στολίζεται από τον πανέμορφο Ι.Ν. του Αγίου Πολυκάρπου. Εδώ υπάρχουν ταβέρνες, μίνι μάρκετ, λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια και παραδοσιακό εργαστήριο αγγειοπλαστικής. Στην είσοδο του όρμου από τη θάλασσα δεσπόζει η Ι.Μ. του Αγίου Γεωργίου Χερρονήσου.
Η αμμουδιά δεν έχει ξαπλώστρες, οπότε καλό θα ήταν να έχετε μαζί σας ομπρέλα. Μετά το μπάνιο σας μπορείτε να απολαύσετε ένα πεντανόστιμο γεύμα στα τριγύρω ταβερνάκια με θέα τη θάλασσα.
Καμάρες
Ακόμα μια παραλία που αξίζει να επισκεφτείτε είναι οι Καμάρες. Η παραλία των Καμαρών, μια από τις ομορφότερες αμμώδεις παραλίες του νησιού με παρθένα βλάστηση, καλαμιώνες, παράκτια λίμνη και αμμόλοφους με κρινάκια της άμμου που ανθίζουν τον Αύγουστο. Η παραλία βραβεύεται κάθε χρόνο από το FEE με τη ΓΑΛΑΖΙΑ ΣΗΜΑΙΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης επειδή πληροί τα κριτήρια του προγράμματος (καθαριότητα, οργάνωση, ποιότητα νερών κολύμβησης, ασφάλεια, ναυαγοσωστικά, πρώτες βοήθειες, υπηρεσίες, εγκαταστάσεις κλπ.)
Φάρος
Απάνεμο λιμανάκι και ψαροχώρι 7 χιλ. από την Απολλωνία, ο Φάρος υπήρξε λιμάνι της Σίφνου ως το 1883 και πήρε το όνομα του από τον αρχαίο πύργο –φρυκτωρία που υπήρχε πάνω στην παραλία (εκεί που σήμερα αρχίζει το μονοπάτι από το Φάρο για το Γλυφό).
Στο Φάρο υπάρχουν τρεις μικρές αμμώδεις παραλίες:
- Η κεντρική του Φάρου, εκεί που καταλήγει η άσφαλτος, με καταπληκτική θέα στη Χρυσοπηγή, που διαθέτει εστιατόρια, ταβέρνες, παντοπωλείο, καφετέριες-σνακ μπαρ κά.
- Η παραλία του Γλυφού στην οποία οδηγούμαστε από ένα μικρό μονοπάτι που αρχίζει από την δεξιά πλευρά της παραλίας του Φάρου και δεν έχει κανένα κτήριο στην άμμο. Από το Γλυφό αρχίζει όμορφο πρόσφατα ανακαινισμένο μονοπάτι (με νυκτερινό φωτισμό), που οδηγεί στην παραλία του Αποκοφτού και στη Χρυσοπηγή. Και από τις δυο αυτές παραλίες είναι ορατή η σκάλα των μεταλλείων και οι εγκαταστάσεις φόρτωσης μεταλλεύματος του ορυχείου της περιοχής.
- Επίσης, η παραλία Φασολού που βρίσκεται στα αριστερά της παραλίας του Φάρου και στην οποία οδηγούμαστε είτε από το μονοπάτι που ξεκινάει από το Φάρο -δίπλα στη στάση των λεωφορείων- είτε από την άσφαλτο και διαθέτει μόνο ένα εστιατόριο. Στη Φασολού βρίσκεται και το μοναστήρι του Σταυρού του Φάρου.
- Τέλος, υπάρχει και η βραχώδης ακτή Άσπρα Γκρεμνά, που βρίσκεται στην διαδρομή της εισόδου του αμαξωτού δρόμου προς Φασολού.
Μέρη να επισκεφτείτε:
H Σίφνος φημίζεται για τα παραδοσιακά χωριά της καθώς και για τα ηλιοβασίλεματα και τις εκκλησίες της. Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε να τα επισκεφτούμε.
Παναγιάς της Χρυσοπηγής
Δέκα χιλιόμετρα από την Απολλωνία και λίγο πριν τον Πλατύ Γιαλό, βρίσκεται το πιο φωτογραφημένο σημείο του νησιού, η Χρυσοπηγή.
Στο ακρωτήριο της Χρυσοπηγής υπάρχει το ομώνυμο μοναστήρι της Παναγιάς της Χρυσοπηγής (1650), πολιούχου και προστάτιδας της Σίφνου που γιορτάζει με πανηγύρι την παραμονή της Αναλήψεως σε ανάμνηση θαύματός της και συρρέει κόσμος απ’ όλο το νησί και όχι μόνο.
Κάστρο
Το Κάστρο είναι η παλιά πρωτεύουσα της Σίφνου και η έδρα της Αρχιεπισκοπής Σίφνου (6ο-19 ο αι). Από τους γραφικότερους, ομορφότερους και ο πιο σημαντικός από τους οικισμούς του νησιού από αρχαιολογική άποψη.
Πρόκειται για το αρχαίο «άστυ» που αναφέρει ο Ηρόδοτος και που ήκμασε τον 6ο π.Χ. αι., με ναό και θέατρο του Διονύσου και πολυτελή μαρμάρινα δημόσια κτήρια. Κατοικείται αδιάκοπα από τους προϊστορικούς χρόνους (πρώτη εγκατάσταση στο λόφο την 3η χιλιετία π.Χ.) έως σήμερα.
Το όνομα του χωριού προέρχεται από το «κάστρο» που σχηματίζουν τα κτήρια του. Ο οικισμός έχει ελλειψοειδή μορφή, γιατί ακολουθεί τη μορφολογία του εδάφους, έχει αμυντικό χαρακτήρα και διατηρεί αναλλοίωτη την οικοδομική οχυρωματική μεσαιωνική (ενετική) μορφή του. Διακρίνουμε δύο αμυντικούς δακτυλίους από κτήρια το ένα χτισμένο κολλητά με το άλλο, με τα αρχοντόσπιτα στον εσωτερικό δακτύλιο για μεγαλύτερη προστασία και τα λαϊκά σπίτια στον εξωτερικό δακτύλιο.
Τα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης που δέσποζε στην κορυφή του λόφου (6ου π.Χ. αιώνα), οι εντειχισμένες στα νεότερα κτήρια αρχαίες κολώνες, οι ρωμαϊκές σαρκοφάγοι που συναντάμε στα σοκάκια, οι έξι «λότζιες» (πύλες στοές από τις οποίες εισερχόμαστε στον οικισμό), τα εκκλησάκια του 16ου και του 17ου αι. με τα διακοσμημένα δάπεδα κ.α. καθιστούν το Κάστρο ένα ανοιχτό μουσείο.
Στο κέντρο βρίσκεται η λατινική καθεδρική εκκλησία και εκεί κοντά σώζεται ως σήμερα η στήλη με την επιγραφή του Γιαννούλη Ντα Κορώνια από τον 14ο αιώνα. Εκεί κοντά και το Αρχαιολογικό μουσείο Σίφνου με εκθέματα (κυρίως γλυπτά και νομίσματα) από την προϊστορική μέχρι και τη ρωμαϊκή εποχή.
Ανατολικά του Κάστρου το γραφικό ξωκλήσι των «Εφταμάρτυρων» πάνω στο βράχο και η άπλετη θέα στο πέλαγος είναι μαγευτικά. Βορειότερα το αρχαίο μονοπάτι οδηγεί στην Παναγιά την «Πουλάτη», χαρακτηρισμένο τοπίο «απείρου κάλλους» και ιδανικό μέρος για βουτιές από τα βράχια. Δυτικά του χωριού και κάτω από τους πρόποδες του λόφου του Κάστρου υπάρχει μια μικρή παραλία με βότσαλα (αρχαίο λιμάνι του νησιού) με το όνομα Γιαλός ή «Σεράλια» από τα σεράγια (=παλάτια) που υπήρχαν παλιά στην περιοχή.
Στο Κάστρο λειτούργησε το πρώτο γνωστό σχολείο του νησιού (αρχές του 17ου αιώνα) καθώς και η φημισμένη Σχολή του Παναγίου Τάφου γνωστή και ως «Παιδευτήριο του Αρχιπελάγους» (από τα μέσα του 17ου αι.) στη θέση που σήμερα βρίσκονται οι δίδυμες εκκλησίες Άγιος Στέφανος και Άγιος Γιάννης ο Καλυβίτης. Από ‘κει αποφοίτησαν σπουδαίοι δάσκαλοι και ιερείς, ο Νικόλαος Χρυσόγελος (μετέπειτα δάσκαλος στην ίδια σχολή και πρώτος υπουργός Παιδείας του Σύγχρονου Ελληνικού κράτους), σαράντα οχτώ μητροπολίτες και δύο οικουμενικοί Πατριάρχες.
Γενέθλιο χωριό του πανεπιστημιακού καθηγητή και ακαδημαϊκού Γεωργίου Μαριδάκη, -η μαρμάρινη προτομή του οποίου βρίσκεται έξω από το εκκλησάκι του Θεολόγου και του προέδρου του Αρείου Πάγου, Αντωνίου Ζηλήμονος.
Το Κάστρο σήμερα διαθέτει αρκετά ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες, ζαχαροπλαστεία, καφενεία και μπαράκια ενώ η παραλία του (Σεράλια) ψαροταβέρνες.
Απολλωνία
Το όνομα Απολλωνία προέρχεται από τη λατρεία του θεού Απόλλωνα στο νησί κατά την αρχαιότητα και το όνομα Σταυρί από το σταυροδρόμι που υπάρχει στην περιοχή (και που οδηγεί βόρια προς Αρτεμώνα, ανατολικά προς Κάτω Πετάλι και Κάστρο, δυτικά προς Καμάρες και νότια προς Πλατύ Γιαλό, Φάρο, κλπ).
Στην Απολλωνία που μαζί με τους υπόλοιπους κεντρικούς οικισμούς του νησιού έχει χαρακτηριστεί ως παραδοσιακός και γι αυτό προστατευόμενος οικισμός, εκτός από τράπεζες, ταχυδρομείο, Δημαρχείο, φαρμακεία κ.ά. υπάρχουν εστιατόρια, ενοικιαζόμενα δωμάτια, διαμερίσματα και ξενοδοχεία.
Έξω από το ταχυδρομείο βρίσκεται πιάτσα ταξί καθώς και η στάση του λεωφορείου για Καμάρες ενώ έξω από το κτίριο του Ιδρύματος Πρόκου (όπου φιλοξενούνται περιοδικά πολιτιστικές εκδηλώσεις και εικαστικές εκθέσεις) βρίσκονται οι στάσεις των λεωφορείων για όλα τα υπόλοιπα χωριά και τις παραλίες του νησιού.
Στο κεντρικό γραφικό μονοπάτι της Απολλωνίας που οδηγεί προς Καταβατή (γνωστό και ως «Στενό») υπάρχουν ενδιαφέρουσες παλιές εκκλησίες, πολλά καταστήματα και κέντρα διασκέδασης και τα καλοκαιρινά βράδια σφύζει από ζωή.
Στην κεντρική πλατεία της Απολλωνίας (πλατεία Ηρώων) στεγάζεται το Λαογραφικό Μουσείο Σίφνου του Συνδέσμου Σιφνίων με εκθέματα κυρίως από την καθημερινή ζωή και τις ασχολίες των Σιφνιών τα παλαιότερα χρόνια, παραδοσιακές φορεσιές, σιφνέικα κεραμικά και παλιές εκδόσεις.
Στην πλατεία Ραμπαγά (στο κεντρικό μονοπάτι) υπάρχει η προτομή του Σιφνιού εκδότη, μαχητικού δημοσιογράφου και σατυρικού ποιητή Κλεάνθη Τριαντάφυλλου που γεννήθηκε στη Σίφνο το 1850 και εξέδωσε αργότερα στην Αθήνα το προοδευτικό πολιτικό και σατιρικό περιοδικό «Ραμπαγάς» που αποτέλεσε πρόδρομο για τη Νέα Αθηναϊκή Σχολή και από το όνομα του οποίου έγινε γνωστός μ’ αυτό το ψευδώνυμο (Ραμπαγάς). Το περιοδικό προκάλεσε αντιδράσεις και τον οδήγησε δύο φορές σε φυλάκιση. Ο Κλεάνθης Τριαντάφυλλος έχοντας πέσει θύμα δολοφονικής απόπειρας και υποφέροντας τα τελευταία του χρόνια από σοβαρή ψυχική διαταραχή, αυτοκτόνησε το 1889.
Αρτεμώνας
Ο Αρτεμώνας βρίσκεται ενάμισι χιλιόμετρο βορειοδυτικά της Απολλωνίας και με τα πολυδαίδαλα σοκάκια του είναι το μεγαλύτερο χωριό του νησιού.
Το όνομα του προέρχεται από τη λατρεία της θεάς Αρτέμιδος στο νησί κατά την αρχαιότητα (στη θέση της σημερινής ενορίας του χωριού «Παναγίας Κόχης).
Στον Αρτεμώνα βρίσκεται η αφετηρία όλων των λεωφορείων του νησιού. Εδώ υπάρχουν παλαιές αξιοπρόσεχτες εκκλησίες, παραδοσιακοί φούρνοι και ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια, ενοικιαζόμενα δωμάτια, διαμερίσματα και ξενοδοχεία, καθώς και εργαστήρια παραδοσιακής αγγειοπλαστικής. Δίπλα στην Παναγιά του Μπαλή, λειτουργεί τα καλοκαίρια, έκθεση λαογραφικού υλικού του Πολιτιστικού Συλλόγου Σίφνου με τίτλο «Εμείς παλιά στα σπίτια μας –Γιάννης Ατσόνιος»
Η αρχοντιά του Αρτεμώνα, αποτέλεσμα της οικονομικής ευμάρειας του χωριού πριν από ενάμιση περίπου αιώνα- λόγω της ενασχόλησης των κατοίκων του με τη ναυτιλία, αντικατοπτρίζεται στα θαυμάσια νεοκλασικά του και στα σπίτια με τις ολάνθιστες αυλές κυρίως στο κεντρικό μονοπάτι του οικισμού. Η θέα από πολλά σημεία του χωριού είναι εκπληκτική. Από την περιοχή των ανεμόμυλων (στα ανατολικά του οικισμού) γνωστή και ως «Μπέλα βίστα» (= Καλλιθέα) μπορεί κανείς να θαυμάσει τον οικισμό του Κάστρου από ψηλά, το πέλαγος και πολλά άλλα Κυκλαδονήσια.
Ο Αρτεμώνας είναι η γενέτειρα του Νικολάου Χρυσόγελου, μεγάλου διδασκάλου του γένους, εθνικού αγωνιστή και πρώτου υπουργού Παιδείας του σύγχρονου ελληνικού κράτους, ο οποίος υπήρξε ο θεμελιωτής της αλληλοδιδακτικής μεθόδου και της δημοτικής εκπαίδευσης. Η προτομή του βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία δίπλα στα γραφεία της Τοπικής κοινότητας του Αρτεμώνα και του Κέντρου Εξυπηρέτησης Πολιτών στον Άγιο Λουκά.
Ο Αρτεμώνας είναι επίσης η γενέτειρα του διακεκριμένου φιλόλογου, ποιητή και μεταφραστή Ιωάννη Γρυπάρη που υπήρξε και ο πρώτος διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου και που τιμήθηκε με Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών από την Ακαδημία Αθηνών. Έξω από το σπίτι του στην ομώνυμη οδό του Αρτεμώνα έχουν αναρτηθεί ενδεικτικές μαρμάρινες πινακίδες από το Σύνδεσμο Σιφνίων και από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου Σίφνου τοποθετήθηκε στις 19 Αυγούστου 2012 από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σίφνου ο ανδριάντας του σιφνιού ποιητή (έργο του γλύπτη Κώστα Κλουβάτου)
Στον Αρτεμώνα τέλος, διοργανώνεται κάθε Σεπτέμβρη από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σίφνου, το τριήμερο Φεστιβάλ Κυκλαδικής Κουζίνας «Νικόλαος Τσελεμεντές» με συμμετοχές μαγείρων, μουσικών και χορευτών από πολλά νησιά των Κυκλάδων, με επιδείξεις τοπικών συνταγών, διαγωνισμούς μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής και πολλές ακόμα παράλληλες εκδηλώσεις και εκθέσεις.
Άγιος Συμεών
Αν έχετε μεταφορικό μέσο, σε λιγότερο από 12 λεπτά θα είστε εκεί, θα βρείτε λίγη ανηφόρα, μη φοβηθείτε, το οδόστρωμα είναι καλό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα νιώσετε δέος βλέποντας τη θέα από τον Άγιο Συμεών. Φροντίστε να βρεθείτε στο ηλιοβασίλεμα, κυριολεκτικά ο ήλιος “πέφτει” μέσα στη θάλασσα.
