Καθώς τα κρούσματα καρκίνου του στόματος αυξάνονται
Οι οδοντίατροι και γενικότερα οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να είναι σε εγρήγορση – Για την ενημέρωσή τους το Πανεπιστήμιο Αθηνών διοργανώνει σχετική ημερίδα
Τέσσερις ημέρες αφότου ο 38χρονος οικονομολόγος Μάριος Κ. πληροφορήθηκε ότι η σύζυγός του ήταν έγκυος στο δεύτερο παιδί τους, έλαβε κάποια δυσάρεστα νέα που ποτέ δεν πίστευε ότι θα άκουγε – διαγνώστηκε με καρκίνο του στόματος. Πριν από τη διάγνωση, ο Μάριος είχε ένα έλκος στο πλάι της γλώσσας του που τον ενοχλούσε. Είχε αφαιρέσει τους φρονιμίτες του μόλις λίγες εβδομάδες πριν εμφανιστεί η πληγή και υπέθεσε ότι η ενόχληση συνδέεται με αυτή τη διαδικασία. Μετά από μερικές οδοντιατρικές επισκέψεις, ο πόνος του δεν υποχωρούσε και έτσι ο οδοντίατρος αποφάσισε να κάνει βιοψία. Μόλις λίγες μέρες αργότερα, ο 38χρονος διαγνώστηκε με ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα σταδίου 2 και άρχισε να διερευνά επιλογές θεραπείας.
«Ο καρκίνος του στόματος, που σε >95% των περιπτώσεων είναι το επιθετικό ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, εμφανίζεται στον στοματικό βλεννογόνο, στα ούλα και στην γλώσσα. Αποτελεί την 6η συχνότερη νεοπλασία παγκοσμίως που είναι υπεύθυνη για 3 θανάτους ανά ώρα στις χώρες-μέλη της ΕΕ σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας(ΠΟΥ). Κύριοι παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του στόματος είναι το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, ο ιός HPV, το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, η ελλιπής διατροφή, η κληρονομική προδιάθεση, τα φυτοφάρμακα και η ακτινοβολία», εξηγεί ο γενετιστής οδοντίατρος και βιολόγος κ. Χρήστος Γιαπιτζάκης, που είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Γενετικής και Υπεύθυνος της Μονάδας Στοματοπροσωπικής Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ.
Ο ίδιος ασχολείται επί σειρά ετών με την έρευνα των μοριακών μηχανισμών του καρκίνου στόματος. Η ομάδα του δημιούργησε ένα πειραματικό μοντέλο σταδιακής στοματικής καρκινογένεσης σε τρωκτικά που της έδωσε την δυνατότητα να μελετήσει ανά στάδιο καρκίνου τα μοριακά μονοπάτια στα οποία συμμετέχουν 25 πρωτεϊνικοί παράγοντες, που κωδικοποιούνται από ογκογονίδια και ογκοκατασταλτικά γονίδια.
Η μελέτη αυτή τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο βασικής έρευνας σε Παγκόσμιο Συνέδριο Ογκολογίας Στόματος στο Άμστερνταμ προ δεκαπενταετίας. «Το πειραματικό μοντέλο μας έχει χρησιμοποιηθεί από τότε από πολλές ερευνητικές ομάδες ανά τον κόσμο», προσθέτει. Σύμφωνα με τον Καθηγητή, οι επιστήμονες μπορούν πλέον με την σύγχρονη τεχνολογία της αλληλούχησης DNA νέας γενιάς να εντοπίζουν τα κυριότερα μεταλλαγμένα γονίδια που συμμετέχουν στην καρκινογένεση στο στόμα και να σχεδιάζουν νέες ακριβέστερες θεραπευτικές μεθόδους.
Ο ίδιος και η ομάδα του μελετούν τώρα την επιγενετική τροποποίηση της έκφρασης γονιδίων σε ασθενείς με καρκίνο στόματος λόγω πιθανής επίδρασης περιβαλλοντικών παραγόντων, σε συνεργασία με την Κλινική Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ που διευθύνει ο Αναπληρωτής Καθηγητής Σταύρος Βασιλείου και το Ερευνητικό Ινστιτούτο Υγείας Μητέρας Παιδιού και Ιατρικής Ακριβείας που διευθύνει ο Καθηγητής Γιώργος Χρούσος.
Ανησυχητική αύξηση κρουσμάτων
Παρότι τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο μειώνονται συνολικά, οι θάνατοι από καρκίνο του στόματος προβλέπεται να αυξηθούν σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, υπολογίζονται περισσότερες από 650.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου της στοματικής κοιλότητας και του φάρυγγα κάθε χρόνο και περισσότεροι από 330.000 θάνατοι. Την ίδια ώρα, ο επιπολασμός του καρκίνου του στόματος είναι 3 φορές υψηλότερος στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες.
Οι οδοντίατροι ανησυχούν για τον αριθμό των περιπτώσεων καρκίνου του στόματος που δυνητικά δεν έχουν διαγνωστεί. Αρκεί να αναφερθεί ότι μόνο στη Βρετανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Βρετανικής Οδοντιατρικής Ένωσης, 19 εκατομμύρια οδοντιατρικές θεραπείες χάθηκαν εξαιτίας του lockdown. Αντίστοιχα, οι εκτιμήσεις της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας για τον καρκίνο του στόματος στις ΗΠΑ το 2021 περιλάμβαναν περίπου 54.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου της στοματικής κοιλότητας ή του στοματοφαρυγγικού καρκίνου, με συνολικό ποσοστό 5ετούς επιβίωσης περίπου 60%.
Wikimedia
Η πανδημία προκάλεσε μια κρίση σημαντικής κλίμακας στη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Λόγω του υψηλού κινδύνου μετάδοσης της COVID-19, σε πολλές χώρες ανεστάλη η προληπτική φροντίδα στοματικής υγείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Την ίδια ώρα πολλοί ασθενείς λόγω του φόβου μετάδοσης του κορωνοϊού ή εξαιτίας του κόστους ή έλλειψης ασφάλισης αμέλησαν ή καθυστέρησαν τον οδοντιατρικό έλεγχο. Ενδεικτικά, περισσότεροι από 6 εκατομμύρια ενήλικες έχασαν την οδοντιατρική τους ασφάλιση λόγω της πανδημίας και 1 στους 10 ανθρώπους στις ΗΠΑ καθυστέρησε τη στοματική φροντίδα.
Η πανδημία, εκτός από τη διακοπή της φροντίδας και των προληπτικών επισκέψεων υγειονομικής περίθαλψης οδήγησε και σε δραματική αύξηση ορισμένων παραγόντων κινδύνου για καρκινογένεση του στόματος, συμπεριλαμβανομένων της χρήσης καπνού και αλκοόλ, της κακής διατροφής και της παχυσαρκίας και της κακής στοματικής υγιεινής. Τώρα οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης καλούνται να ελέγχουν προσεκτικά για την παρουσία αυτών των παραγόντων κινδύνου και για αλλαγές στον τρόπο ζωής που σχετίζονται με την εμφάνιση καρκίνου του στόματος.
«Παρά το γεγονός ότι έχει εξελιχθεί πολύ τα τελευταία χρόνια η θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου στόματος, κυρίως με γναθοχειρουργική επέμβαση, αλλά και με ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία, δυστυχώς το ποσοστό θνησιμότητας παραμένει υψηλό στο 50%. Αυτό το γεγονός καθιστά επιτακτική ανάγκη εκτός από την πρόληψη, την ευαισθητοποίηση των ιατρών και οδοντιάτρων, ώστε να παραπέμπουν άμεσα σε ειδικούς στοματολόγους και γναθοχειρουργούς τους ασθενείς με ύποπτες στοματικές ενδείξεις», επισημαίνει ο Καθηγητής Γιαπιτζάκης.
Για την ενημέρωση επαγγελματιών υγείας, αλλά και φοιτητών σχετικά με κάθε πτυχή της νόσου (Ιστοπαθολογία, Επιδημιολογία, Γενετική/Επιγενετική Έρευνα και Θεραπεία με ολοκληρωμένες εξατομικευμένες προσεγγίσεις ανά στάδιο και περίπτωση), η Κλινική Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής σε συνεργασία με τη Μονάδα Στοματοπροσωπικής Γενετικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, διοργανώνουν ημερίδα με τίτλο: «Καρκίνος του Στόματος». Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί υβριδικά το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2022 στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αττικόν» και τελεί υπό την αιγίδα του ΕΚΠΑ, της Ιατρικής Σχολής, της Οδοντιατρικής Σχολής, του Ερευνητικού Ινστιτούτου Υγείας Μητέρας Παιδιού και Ιατρικής Ακριβείας, καθώς και του Υπουργείου Υγείας.
Για περισσότερες πληροφορίες στο: karkinosstomatos.gr
Πηγή: dikaiologitika.gr
